عیسی کلانتری ضمن تاکید بر این که کمتر کشوری در جهان در خصوص کم آبی مشابه ایران است، افزود: باید بپذیریم که کشور کم آبی هستیم و همه برنامه های توسعه ای و آمایشی ما باید با محوریت همین موضوع باشد.

وی با تاکید بر این که متوسط بارندگی ایران با ۸۰ میلیون جمعیت حدود ۲۰۰ میلیمتر است درحالی که پیش از این با ۳۵ میلیون جمعیت، این مقدار حدود ۲۵۰ میلیمتر بوده، اظهار داشت: در خصوص مسئله آب با دو مشکل مواجه هستیم، مشکل اول این است که سیاستگذاران ما باور ندارند که ایران کشور کم آبی است و پذیرش این موضوع برای آنها سخت است، مشکل دوم این است که هنوز به تصمیم نرسیده ایم که با کم آبی چه کنیم؟  ما باید با کم آبی بسازیم، انتخاب اجباری ما است و هیچ راه دیگری نداریم.

کلانتری درباره راه هایی نظیر تولید آب برای تولید کشاورزی از دریا گفت: این کار برای آب شرب و صنعت توجیه دارد ولی برای تولید کالای کشاورزی توجیهی ندارد، به عنوان مثال برای تولید هر کیلوگرم گندم به دو متر مکعب آب نیاز داریم و تولید این آب در لب ساحل نیم دلار است که برای دو مترمکعب می شود یک دلار در حالی که قیمت جهانی آن ۲۰ سنت است، بنابراین تولید گندم بی هیچ هزینه دیگری فقط با همین قیمت آب به صرفه در نمی آید.

کلانتری با اشاره به سابقه تمدن هفت هزار ساله ایرانی که حول آب و با ریشه بر آن شکل گرفته است، تصریح کرد: تصمیم گیری بر اساس آب یک تصمیم عقلانی و انتخابی اجباری است اما این که کجا مصرف شود به تصمیم حاکمان بستگی دارد و تصمیم گیرندگان روزگاری سخت و محدودیت های خود را خواهد داشت و باید از آرزوهای خود عدول کنند مخصوصاً اگر می خواهند جمعیت اضافه شود.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست یکی از مشکلات مسئله آب را اختصاص آب برای مصارف زیست محیطی عنوان کرد و گفت: قبلا به این دلیل که مازاد آب داشتیم، این کار را نمی کردیم اما حالا در کم آبی باید سالانه بین ۱۵ تا ۲۰ میلیارد متر مکعب برای این قضیه آب اختصاص دهیم وگرنه باید با پیامدهای آن مواجه شویم که مثلا گرد و غبار دشت خوزستان و هامون از پیامد همین است.

معاون رئیس جمهوری با تاکید بر لزوم بازتوزیع آب، اظهار داشت: مسئله کم آبی باعث مهاجرت شده است و این روند حتی احتمالا افزایش داشته باشد.

کلانتری در خصوص فرسایش خاک در این چند دهه اخیر گفت: سیاست های غلط بخشی نگر باعث از بین رفتن خاک شد، مثلا تعداد دام زیاد شد، مراتع و پوشش گیاهی از بین رفت، بعد از آن مراتع را شخم زدیم، تتمه پوشش گیاهی نابود شد و در نهایت بر کشت دوم اصرار کردیم، آیش از بین رفت و خاک نابود شد.

وی افزود: وقتی می گوییم ۱۶ تن در سال فرسایش خاک داریم، یعنی نابودی هفت دهم میلی متر از عمق خاک، این از نظر اکولوژیکی فاجعه است چون چهل سال طول می کشد تا یک میلی متر خاک تشکیل شود و ما حاصل کار طبیعت را در مدت یک سال و نیم هدر می دهیم.

در سیاستگذاری ها حقوق نسل های بعدی رعایت نمی شود

رئیس سازمان محیط زیست با انتقاد از این که در برنامه ها و سیاستگذاری ها حقوق نسل های بعدی رعایت نمی شود، گفت: مقام معظم رهبری در سخنرانی خود در سال ۹۳ به این مسئله اشاره داشتند و تاکید کردند که محیط زیست مال این دولت و آن دولت نیست بلکه برای نسل های بعدی است اما متاسفانه برغم صحبت های ایشان در سیاستگذاری های بخشی، اثرات فرابخشی دیده نمی شود.

معاون رئیس جمهوری با اشاره به مفهوم توسعه پایدار تصریح کرد: ما اکنون داریم از حساب نسل بعد خرج می کنیم، متاسفانه مجلس یا با تصویب پیشنهادهای غلط دولت و یا با طرح های من در آوردی باعث می شود که نهادهای ذی ربط برای این که در کوتاه مدت باید پاسخگو باشند، ضوابط بلند مدت را زیرپا بگذارند، یکی از اصول توسعه پایدار حفظ حقوق نسل های بعدی است، با کمال تاسف در برنامه ریزی ها و سیاستگذاری ها ما به هیچ عنوان به این نسل عمل نمی کنیم.

کلانتری با تاکید بر لزوم نظارت نهادهای بالا دستی مانند شورای نگهبان اظهار داشت: وقتی چنین تصمیماتی اخذ می شود، نهادهای بالادستی مانند شورای نگهبان باید وارد عمل شوند و این قبیل قوانین مصوب را به دلیل نادیده گرفتن توسعه پایدار و حقوق نسل ها رد کند و جلوی اجرای آن را بگیرد.

رئیس سازمان محیط زیست افزود: متاسفانه خطر هنوز از جانب مسئولین ما احساس نشده و هنوز به این نتیجه نرسیده اند که سیاست های گذشته نه تنها جواب نمی دهد بلکه باعث تخریب بالا است، اگر فشار برای خودکفایی ۷۰ درصدی در برخی محصولات ادامه پیدا کند، فاجعه به بار می آید.

برای تامین حقابه ۴۰ تالاب با وزارت نیرو به تفاهم رسیده ایم

رئیس سازمان محیط زیست در بخشی دیگر از صحبت های خود درباره برنامه این سازمان درباره احیای تالاب ها گفت: احیای تالاب ها دستور مستقیم رئیس جمهوریبوده و تاکنون در مورد ۴۰ تالاب بزرگ کشور بر سر تعیین حقابه با وزارت نیرو به تفاهم رسیده ایم.

کلانتری از تشکیل شورای عالی تالاب ها از ابتدای امسال خبر داد و افزود: تا آخر سال در مورد ۹۰ درصد تالاب ها با وزارت نیرو به تفاهم می رسیم و این وزارت خانه موظف می شود حقابه این تالاب ها را بدهد البته در خصوص تالاب گاوخونی و جازموریان به دلیل سدهایی که زده شده است هنوز مشکل داریم.

وی با اشاره به مشکلات زیست محیطی ایجاد شده در خصوص رودخانه هایی که خشک می شدند و به مقصد نمی رسیدند، گفت: وظیفه تقسیم آب بر عهده وزارت نیرو است، طبق قانون در گام اول آب شرب و صنعت که حدود ۶ تا ۷ درصد آب مصرفی کشور است باید به صورت صد در صد تامین شود، سپس مابقی آب فی السبیه باید تقسیم شود و نمی شود گفت چون آب کم داریم، مثلا آب کشاورزی تامین شود اما حقابه رودخانه ها و سهم آب محیط زیست در نظر گرفته نشود، این خلاف قانون است.

معاون رئیس جمهوری درباره اقدامات صورت گرفته در مورد هامون گفت: طی تفاهم پنج ساله با اتحادیه اروپا که از امسال آغاز شده است، این اتحادیه مبلغ ۱۰ میلیون یورو برای امسال داده اند تا معاش حاشیه هامون از آن جدا شود و به این دریاچه فشار وارد نشود.

احیا نشدن دریاچه ارومیه بیش از هزار میلیارد دلار هزینه در برداشت 

رئیس سازمان محیط زیست احیای دریاچه ارومیه را ناشی از دید استراتژیک و تصمیم بزرگ شخص رئیس جمهور دانست و تاکید کرد: رئیس جمهوری در خصوص دریاچه ارومیه تصمیم بزرگی گرفت، هزینه احیای این دریاچه یک تا یک و نیم میلیارد دلار بود اما هزینه عدم احیای آن بیش هزار میلیارد دلار هزینه در برداشت و به همین دلیل ما چاره ای جز احیای این دریاچه نداشتیم.

وی با اشاره به نظرات برخی کارشناسان مبنی بر ممکن نبودن احیای دریاچه ارومیه گفت: این نخستین پروژه احیا در جهان بود که به موفقیت رسید و این نتیجه برنامه ریزی های دقیق کارشناسان ایرانی با محوریت دانشگاه شریف بود.

رئیس سازمان محیط زیست با اشاره به پیامدهای انسانی عدم احیای دریاچه ارومیه اظهار داشت: اگر این احیا اتفاق نمی افتاد، آن منطقه باید تخلیه می شد و حدود دو میلیون نفر جابجا می شدند، این در حالی است که تمام نفراتی که در هشت سال جنگ در مناطق جنگ زده جابجا شدند، ۷۰۰ هزار نفر بود، علاوه بر این که جابجایی این دو میلیون نفر، حدود ۱۰ میلیون نفر را نیز تحت تاثیر قرار می داد.

کلانتری در خصوص اینکه احیای دریاچه ارومیه در چه مرحله ای است، گفت: این دریاچه تثبیت شده و اکنون در مرحله احیا است، امسال تقریبا تمام کار اجرایی آن تمام شده و یک سوم آب رودخانه زاب که به دجله می ریخت، برخواهد گشت و با این ۶۵۰ میلیون متر مکعب مصرف کشاورزی که در زمان سد سازی های غیر متعارف انجام شد، جبران می شود.

۸۰ درصد آلودگی هوای کلانشهرها مربوط به عملکرد مردم است

وی موضوع دیگر مورد تاکید رئیس جمهوری را مسئله آلودگی هوا عنوان کرد و افزود: مساله آلودگی هوا یکی محورهای دستور چهارگانه رئیس جمهوری به سازمان محیط زیست است و این سازمان در این زمینه هم برنامه دارد.

وی یکی از اقدامات صورت گرفته در این زمینه را اندازه گیری ازن سطح پایین ذکر و گفت: این فاکتور که از عوامل مخفی اما مهم و خطرناک آلودگی هوا است، تا سه سال پیش اصلا در دستور اندازه گیری نبود در حالی که برغم بی بو و بی رنگ بودن آن بسیار خطرناک است و ربطی هم به فصول سرد سال ندارد و مثلا امسال تابستان به دلیل همین فاکتور ۱۱ روز ناسالم داشتیم.

کلانتری فرهنگ نحوه مصرف مردم در کلانشهرها را عاملی مهم در آلودگی هوا ارزیابی کرد و افزود: اگر مردم می خواهند هوای سالم داشته باشند، در فصول سرد سال در مصرف گاز صرفه جویی کنند و در نظر داشته باشند که هوای سالم از دو درجه گرم تر بودن دمای خانه مهمتر است، همچنین از مردم خواهش می کنم تا الگوی مصرف خود را تغییر دهند، ۸۰ درصد آلودگی هوای کلانشهرها مربوط به مردم است و ۲۰ درصد آن منشاء تکنولوژیکی دارد.

وی در خصوص دیگر اقدامات انجام شده در خصوص کنترل آلودگی هوای کلانشهرها گفت: در هیات دولت تصویب شد تا سال ۱۴۰۰ تمام پمپ بنزین ها به فیلتر کهاب مجهز شوند، همچنین از سال ۹۸ تولید و واردات موتورسیکلت کاربراتوری ممنوع شده زیرا در فصل سرد سال هر موتورسیکلت به اندازه ۸ خودروی بنزینی آلودگی تولید می کند، علاوه بر این در خصوص بنزین پیشرفت خوبی داشته ایم و بنزین با کیفیت یورو ۴ و یورو ۵ تولید می کنیم و از ابتدای امسال هم ابلاغ کرده ایم که دیگر خودروسازان خودروهایی که یورو ۴ هستند را تولید نکنند وگرنه شماره نمی شود. البته خودروسازان می خواستند در این زمینه مردم را به خاطر هزینه مالی که متحمل می شدند، گول بزنند که خوشبختانه جلویش گرفته شد.

وی در خصوص ماشین های دیزلی هم گفت: مشکل دیگر ما در زمینه آلودگی هوا خودروهای دیزلی است که هم کیفیت سوخت پایینی دارند و هم اسقاطی اند، این کامیون ها و اتوبوس های دیزلی در فصل سرد سال باعث ۶۰ درصد آلودگی هوا هستند در این خصوص هم تصمیم بر این شد که در زمان اینورژن از ورود این خودروها به شهرها جلوگیری شود. علاوه بر این به همت وزارت نفت کیفیت گازوئیل از ۷۰۰ppm گوگرد به زیر ۱۰۰ ppm رسیده است که پیشرفت چشم گیری است و از وزارت نفت در این خصوص تشکر می کنم.

سازمان محیط زیست به ۷ هزار محیط بان نیاز دارد 

رئیس سازمان محیط زیست در بخش دیگر سخنانش به موضوع محیط بانان پرداخت و اظهار داشت: تعداد محیط بانان سازمان محیط زیست ۵۰ درصد اندازه ای است که باید باشد، طبق قوانین بین المللی هر کشوری موظف است ۱۷ درصد از همه اقلیم هایش را به صورت حفاظت شده نگه دارد تا حقوق نسل های آینده رعایت شود و وظیفه حفاظت از این اراضی بر عهده محیط بانان است.

وی افزود: تا سه سال پیش محیط بانان با ۴۴۰ ساعت کار و دریافتی متوسط یک میلیون و چهارصد هزار تومان شرایط خوبی نداشتند اما خوشبختانه الان وضعیت بهتر شده و متوسط دریافتی محیط بانان به چهار میلیون تومان رسیده است که از کارمندان غیر محیط بان سازمان محیط زیست بیشتر است.

معاون رئیس جمهوری با تاکید بر اهمیت زمین های حفاظت شده گفت: اینها منبع ژنتیکی نسل های آینده هستند. حفاظت این منبع به عهده تمام جامعه جهانی است زیرا که حتی هر میکروبی که امروز وجود دارد، ممکن است در آینده مفید باشد. محیط بانان باید این منبع ژنتیکی را حفظ کنند.

کلانتری افزود: از آنجا که سازمان به هفت هزار محیط بان نیاز دارد، اولین کاری که در خصوص محیط بانان کردیم این بوده است که تا ۱۰ سال آینده مجوز استخدام سالانه ۲۵۰ محیط بان را گرفته ایم، در گام دوم دستور داده ایم به غیر از محیط بانانی که در پست های مدیریتی حضور دارند، بقیه محیط بانان به پاسگاه ها برگردند.

وی سومین اقدام سازمان در خصوص محیط بانان را اقدام حقوقی عنوان کرد و اظهار داشت: اکنون محیط بانان مانند نیروی انتظامی و نیروهای مسلح هستند و مورد آموزش های مربوطه قرار می گیرند.

کلانتری افزود: خوشبختانه با آموزش هایی که به محیط بانان داده ایم، در دو سال گذشته هیچ محیط بانی جان خود را از دست نداده است و آمار کشته شدگان از شکارچیان غیر مجاز و قاچاقچیان نیز خیلی پایین آمده و فقط دو نفر جان خود را از دست داده اند.

رئیس سازمان محیط زیست با اشاره به سختی ها و مشکلاتی که بر سر تهیه امکانات لجستیکی محیط بانان است، اظهار داشت: بودجه سازمان محیط زیست، ۷۵۰ میلیارد تومان است، در حالی که سازمان صدا و سیما ۸۰۰۰ میلیارد تومان، برای سازمان محیط زیست با چنین بودجه ای سخت است که سالانه ۱۰۰ میلیارد تومان برای خرید تجهیزات محیط بانان هزینه کنیم، چون دیگر نمی توانستیم حقوق بدهیم ، برای همین با بانک ها وارد مذاکره شدیم و بانک ملی دو سال است که به این سازمان برای خرید تجهیزات وام می دهد.

کلانتری گفت: از حساسیت های مردم نسبت به محیط زیست متشکرم. در آتش سوزی های اخیر چند جان باخته داشتیم که مصوب شده ذیل ماده بیست قانون حوادث غیر مترقبه آنها را تحت پوشش قرار دهیم. آرزوی ما این است که ۸۰ میلیون محیط بان داشته باشیم و هر ایرانی برای حفظ محیط زیست تلاش کند، چون محیط زیست، برای همه است و همه باید برای حفظ آن تلاش کنند، نه فقط سازمان محیط زیستف مردم می توانند با صرفه جویی و اصلاح الگوی مصرف به حفظ محیط زیست کمک کنند، صدا و سیما نیز می تواند موضوع حفظ محیط زیست را آموزش دهد و در این زمینه ایفای نقش کند.