روزنامه همشهری نوشت: «قیمت برنج ایرانی در بازار، بدون توقف در حال افزایش است و مصرف‌کنندگان در هر خرید با قیمت‌های بالاتری مواجه می‌شوند. برنج‌های مرغوب و نام‌آشنایی که سال‌ها پیش در آشپزخانه هر ایرانی پیدا می‌شد، حالا کیمیا شده‌ و به اسم برنج لوکس فقط برای یک دهک از جامعه قابل تهیه است. قیمت ۸۰ هزار تومانی هر کیلو از این برنج‌های لوکس در تهران که یک ماه پیش عجیب و باورنکردنی به‌ نظر می‌رسید حالا نه‌تنها عجیب نیست بلکه از قلب پایتخت به شمال هم رسیده و امروز آنهایی که می‌خواهند برنج مصرفی‌خود را با واسطه‌های کمتر و به‌ طور مستقیم از شمال کشور سفارش بدهند هم با قیمت‌هایی مواجه می‌شوند که به‌سختی می‌شود آن را باور کرد.

قیمت ۸۰ هزار تومانی برنج در شمال

تا همین چند ماه پیش، واسطه و توزیع‌کننده و فروشنده در مراکز استان‌ها و شهرهای مصرف‌کننده، عامل گرانی برنج معرفی می‌شدند. تابستان امسال و زمانی که قیمت برنج در تهران از کیلویی ۶۰ هزار تومان گذشت، مسئولان انجمن تولیدکنندگان بارها در گفت‌وگو با رسانه‌ها بر این نکته تأکید داشتند که قیمت بهترین و باکیفیت‌ترین برنج در شهرهای شمالی بیش از ۴۰ هزار تومان نیست و قیمت‌های نجومی در تهران و دیگر مراکز استان نتیجه سودجویی و نبود نظارت بر بازار است. امروز اما همان مسئولان در مصاحبه‌های خود از بیان قیمت خودداری می‌کنند؛ چرا که در شمال کشور هم دیگر خبری از برنج ۴۰ هزار تومانی نیست. یک شالیکار گیلانی که علاوه بر تولید برنج در زمینه فروش ارقام غیرتولیدی خود نیز فعالیت دارد، به همشهری می‌گوید در یک‌ ماه گذشته قیمت انواع برنج در شمال هم بیش از ۱۰ هزار تومان در هر کیلو بالا رفته که در ارقام کیفی این افزایش قیمت بیشتر بوده است. به‌ گفته علی جعفرزاده، برنج هاشمی که تا آذرماه در شهر رشت کیلویی ۵۷ هزار تومان به مصرف‌کننده فروخته می‌شد، حالا با هشت هزار تومان افزایش قیمت، کیلویی ۶۵ هزار تومان فروخته می‌شود و برنج صدری دم‌سیاه با ۱۵ هزار تومان افزایش، از کیلویی ۶۳ هزار تومان به ۷۸ هزار تومان رسیده است. قیمت انواع برنج‌های دودی از این هم بیشتر است؛ دم سیاه دودی کیلویی ۸۱ هزار تومان و هاشمی دودی ۶۸ تا ۷۰ هزار تومان.

به‌ گفته این تولیدکننده حتی ارقام پرمحصول هم قیمت‌شان از ۵۰ هزار تومان گذشته. به‌ عنوان مثال برنج علی‌کاظمی هم‌اکنون در شمال کشور ۶۰ هزار تومان به فروش می‌رسد و قیمت نیم‌دانه همین برنج هم به ۳۵ هزار تومان رسیده است. قیمت ۳۵ هزار تومان برنج نیم‌دانه پرمحصول در شمال کشور وقتی عجیب‌تر به‌ نظر می‌رسد که بدانیم قیمت هر کیلو برنج نیم‌دانه در تهران تا همین تیرماه امسال نهایتا ۱۹ هزار تومان بود.

این تولیدکننده، علت گرانی‌های اخیر را افزایش هزینه‌های تولید و البته کمبود برنج به‌ علت کاهش ۴۰ درصدی تولید امسال می‌داند؛ کمبودی که باید با واردات جبران می‌شد.

در بازار برنج تهران چه خبر است؟

در حالی‌ که قیمت برنج‌های پرمحصول و پرمصرف در خرده‌فروشی‌های تهران از ۶۰ هزار تومان گذشته، به‌ گفته دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران بالاترین قیمت برنج در بنکداری‌ها فعلا ۶۷ هزار تومان است.

قاسم‌علی حسنی در گفت‌وگو با همشهری قیمت برنج ایرانی را در واحدهای صنفی عمده‌فروشی بین ۳۷ تا ۶۷ هزار تومان عنوان می‌کند و می‌افزاید: هم‌اکنون برای انواع برنج در بنکداری‌ها پنج نوع قیمت وجود دارد؛ هر کیلو برنج تایلندی تنظیم بازار ۱۱۹۰۰ تومان، هر کیلو برنج هندی تنظیم بازار ۱۸۵۰۰ تومان، هر کیلو برنج هندی آزاد بسته به برند آن از ۲۳ هزار تا ۲۸۲۰۰ تومان و برنج پاکستانی از ۲۳ تا ۲۶ هزار تومان به فروش می‌رسد. به‌ گفته او انواع برنج ایرانی هم بسته به نوع و رقم آن در بنکداری‌ها بین ۳۷ تا ۶۷ هزار تومان قیمت دارد که این محصولات با ۱۲ درصد سود قانونی خرده‌فروشی به‌ دست مصرف‌کننده می‌رسد. افزودن حداقل ۱۲ درصد سود قانونی خرده‌فروشی به نرخ‌های گفته‌شده، قیمت برنج را برای مصرف‌کننده به ۴۱ تا ۷۵ هزار تومان می‌رساند و این در حالی است که برخی فروشندگان درصد سود بالاتری روی قیمت خرید محصولاتشان می‌کشند.

تغییر الگوی مصرف برنج به‌ علت گرانی

گرانی برنج ایرانی الگوی مصرف برنج را در کشور تغییر داده است. کل تولید برنج کشور کمی بیش از یک‌سوم نیاز بازار مصرف را تامین می‌کند و دو-سوم نیاز بازار باید هر ساله با واردات تامین ‌شود. این که تولیدات باکیفیت داخلی تمامی تقاضای مصرف را پوشش نمی‌دهند، خود دلیلی برای گرانی این محصولات است؛ گرانی‌ای که با توجه به کاهش توان خرید خانوارها بخش زیادی از مصرف‌کنندگان را به‌ سوی مصرف برنج ارزان‌تر خارجی سوق داده است.