جلسه پارلمان لبنان برای انتخاب رئیس جمهور، براساس آنچه نبیه بری، رئیس پارلمان این کشور ساعاتی پس از برقراری آتش بس با اسرائیل اعلام کرده بود، روز پنجشنبه، ۹ ژانویه (۲۰دیماه) برگزار شد.

بیروت در روزهای منتهی به این نشست میزبان هیات‌های دیپلماتیکی بود که هرکدام به منظور حمایت از نشست پیش رو برای پایان خلاء سیاسی دو ساله و البته تاثیرگذاری بر روند رایزنی‌های سیاسی، راهی این کشور شده بودند.

 از جوزف عون، رئیس جمهور جدید لبنان که از سال ۲۰۱۷ فرماندهی ارتش این کشور را به عهده داشت اظهار نظرهای سیاسی زیادی از جمله در خصوص جمهوری اسلامی ایران وجود ندارد اما سابقه روسای جمهور در لبنان حاکی از این حقیقت است که ساکن کاخ بعبدا قادر نخواهد بود تا بدون در نظر گرفتن منافع تمامی گروه‌ها و طایفه‌ها از جمله مقاومت و تمامی بازیگران خارجی موثر در صحنه داخلی لبنان کاری از پیش ببرد.

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اما در جریان یکی از نشست های خبری هفتگی خود در پاسخ به این سوال که آیا وزیر امور خارجه پیش از برگزاری جلسه پارلمان لبنان، سفری به این کشور خواهند داشت، گفت: «کمک به شکل‌گیری روندهای مثبت ضرورتا نیاز به سفر و حضور شخصی ندارد به شیوه‌های مختلف تلاش می‌کنیم کمک کار دوستان باشیم. در این خصوص هم همیشه گفته‌ایم در نهایت این مردم لبنان از جمله مقاومت هستند که درباره رئیس جمهور آتی لبنان تصمیم می‌گیرند. به این تصمیم احترام می‌گذاریم و هر جا نیاز به کمک ما باشد، فروگذار نمی‌کنیم».

سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان پیش‌تر و در میانه جنگ در لبنان و در حالی که بیروت آماج بمباران ارتش اشغالگر بود راهی این کشور شد تا حمایت جمهوری اسلامی ایران از مردم این کشور را اعلام و در خصوص آتش‌بس با مقامات لبنانی رایزنی کند. هواپیمای رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان همچنان حامل محموله‌ای شامل ۱۰تن مواد غذایی و دارویی به‌عنوان بخشی از کمک‌های بشردوستانه ایران بود.

نام ژنرال جوزف عون، فرمانده ارتش از زمان پایان ریاست جمهوری میشل عون که در ۳۱ اکتبر ۲۰۲۲ کاخ بعبدا را ترک کرده بود، به عنوان گزینه ریاست جمهوری مورد حمایت برخی بازیگران خارجی صحنه سیاست داخلی لبنان همچون ایالات متحده و قطر مطرح شده بود.

این در حالی بود که حمایت حزب‌الله، امل و احزاب هم پیمانشان از نامزدی سلیمان فرنجیه، رهبر جریان المرده و مخالفت جریان میهنی آزاد به رهبری جبران باسیل، به عنوان یکی از بلوک مهم پارلمان، مانع از مطرح شدن نام عون در جلسات پیشین پارلمان شد.

تحولات لبنان در بیش از یکسال گذشته اما صحنه سیاست داخلی را دستخوش تغییراتی کرد که موجب شد تا بار دیگر نام فرمانده ارتش پس از دو سال به عنوان گزینه اصلی تصدی پست ریاست جمهوری، مطرح شود.

نمایندگان حزب الله و امل که در جلسه پیشین پارلمان و در حالی که سلیمان فرنجیه و جهاد ازعور، نامزد مدنظر جریان ۱۴ مارس با همراهی جریان میهنی آزاد، هیچکدام نتوانستند آرای لازم را برای پست ریاست‌جمهوری کسب کنند، برای عدم برگزاری دور دوم انتخابات، جلسه را ترک کردند تا حد نصاب جلسه پارلمان از میان برود، برای نشست ۹ ژانویه، سیاست دیگری را در پیش گرفتند.

حزب‌الله اعلام کرد که وتوی این حزب و هم پیمانانش تنها در قبال سمیر جعجع، رهبر قوات صورت خواهد گرفت و این حزب انتخاب عون را وتو نخواهد کرد. با این حال اما تعداد آرای جوزف عون در دور نخست رای گیری نشان داد که نمایندگان این دو حزب شیعه آرای خود را سفید در صندوق انداخته‌اند تا انتخابات به دور دوم کشیده شده و پس از دو ساعت، از سرگرفته شود.

محمد رعد، نماینده حزب‌الله در پارلمان و قائم مقام این حزب پس از پایان رای گیری در دور دوم و انتخاب رئیس جمهور، اعلام کرد که نمایندگان این حزب و حامیان حزب‌الله در دور نخست به عون رای ندادند تا نشان دهند سهم مهمی در اتحاد کشور دارند.

همچنین براساس سخنان سفیر کشورمان در لبنان، گروه‌های مقاومت در جریان تنفس دو ساعته میان دو جلسه پارلمان، «با آقای جوزف عون صحبت‌هایی کردند و در واقع با او به یک توافقی رسیدند که مصالح آنها هم باید در ریاست جمهوری در نظر گرفته بشود.»

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، ساعاتی پس از پایان جلسه پارلمان لبنان در پیامی انتخاب ژنرال جوزف عون به عنوان رئیس جمهور جدید لبنان را به وی، دولت و ملت لبنان و همه گروه‌ها و احزاب فعال در عرصه سیاسی این کشور تبریک گفت.

در پیام سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان که در شبکه ایکس منتشر شده نیز آمده است : «ایران از لبنانی باثبات، امن و مستقل، موطن همه لبنانی‌ها، و عاری از اشغال و تهدید خارجی حمایت می‌کند. مانند گذشته، ما با هر دولتی که نماینده خواسته‌های مردم لبنان بوده، رفاه آنها را تضمین کند و از حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی لبنان محافظت کند، همکاری خواهیم کرد».

مسعود پزشکیان، رئیس جمهور نیز در پیامی خطاب به همتای لبنانی خود ضمن اظهار امیدواری نسبت به اینکه این انتخاب که نتیجه توافق اکثریت احزاب و گروه‌های سیاسی لبنان بود، موجبات ثبات سیاسی، رشد و پیشرفت روزافزون اقتصادی و آرامش و آسایش مردم عزیز لبنان را به همراه داشته باشد و با تاکید بر اینکه «بدون تردید تقویت پایداری و وحدت، طمع‌ورزی‌های دشمن صهیونیستی علیه سرزمین لبنان را با شکست مواجه خواهد نمود»، نوشت: «دولت جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را برای توسعه بیش از پیش همکاری‌های فیمابین در تمامی حوزه‌های مختلف در دوره ریاست جمهوری جناب‌عالی اعلام می‌نماید».

مجتبی امانی، سفیر کشورمان در لبنان شب گذشته با حضور در شبکه خبر در خصوص روابط ایران و لبنان در دوران ریاست جمهوری جوزف عون گفت: اینکه صهیونیست ها انتخاب جوزف عون را تبریک گفتند به نظر من جنگ روانی است. من هم در لبنان هستم و هم در ایران، در لبنان صهیونیست ها در تبلیغات خود بیان می کنند که ببینید ایرانی ها هیچ کمکی به شما نمی‌کنند. برعکس شبکه‌های ضد انقلاب و وابسته به آمریکا و دیگران در ایران تبلیغ می‌کنند که مردم ایران، همه چیز شما را به لبنان دادند. من قبلاً چندین بار آقای جوزف عون را دیده بودم، او فردی معاند ایران نیست.

جوزف عون که پیش از تصدی پست ریاست جمهوری تنها در سمت‌های نظامی حضور و از سال ۲۰۱۷ فرماندهی ارتش را به عهده داشته، اظهار نظر سیاسی زیادی وجود ندارد چرا که ارتش هرچند فرمانده خود را از میان مارونی‌ها برمی‌گزیند اما در تمام سال‌های پس از جنگ داخلی تلاش کرده تا به عنوان نهادی فراجناحی و فراطایفه‌ای شناخته شود.

به همین جهت نیز فرماندهان ارتش همواره به عنوان گزینه های بالقوه ریاست جمهوری مطرح می‌شوند. پیش از جوزف عون، میشل سلیمان، رئیس جمهور اسبق لبنان نیز به عنوان فرمانده ارتش، نامزد ریاست جمهوری شده و میشل عون و امیل لحود جانشین و سلف سلیمان نیز سابقه فرماندهی ارتش را در کارنامه خود داشتند.

مجتبی امانی، سفیر کشورمان در لبنان در بخشی از سخنان شب گذشته خود در خصوص رابطه عون با مقاومت در لبنان نیز گفت: «آقای جوزف عون زمانی که فرمانده ارتش بود رعایت حزب الله و مقاومت را می کرد. در یک واقعه‌ای که به واقعه کحاله معروف است، یکی از کامیون‌هایی که حامل مهمات متعلق به حزب الله بود، واژگون شد. در این حادثه ارتش لبنان این کامیون را که حاوی مهمات بود به پادگان ارتش منتقل کرد. در نهایت آقای جوزف عون اجازه داد یا دستور داد این مهمات به حزب الله تحویل داده شود. این همکاری ارتش با حزب الله نکته مثبتی بود که بازتاب بسیاری هم داشت. آقای جوزف عون این ماجرا را به گونه ای هدایت کرد که حزب الله و مقاومت را از خود آزرده نکند. این معادله همچنان باقی است».

با مرور زمان، موضع رئیس جمهور جدید در خصوص موضوعات مختلف از جمله کیفیت روابط با مقاومت و همچنین جمهوری اسلامی ایران مشخص خواهد شد.

در حال حاضر اولین دستور کار عون انتخاب نخست وزیر است و اعلام کرده که رایزنی‌های الزام آور پارلمانی برای انتخاب نخست وزیر جدید روز دوشنبه برگزار می‌شود تا در جریان حضور در پارلمان با با جناح‌های مختلف و نمایندگان مستقل دیدار کند. رویکرد او به منافع تمامی جناح‌های کشور در جریان انتخاب نخست وزیر، یکی از نخستین آزمون های رئیس جمهور جدید خواهد بود. عون همچنین در جریان سخنرانی خود در پارلمان و پس از ادای سوگند در سخنانی که رسانه‌های غربی آن را پیامی به حزب الله لبنان قلمداد کردند، از انحصار دولت برای حمل سلاح سخن گفت.

با این حال، سابقه روسای جمهور در لبنان حاکی از این حقیقت است که ساکن کاخ بعبدا قادر نخواهد بود تا بدون در نظر گرفتن منافع تمامی گروه‌ها و طایفه‌ها و همچنین تمامی بازیگران خارجی موثر در صحنه داخلی لبنان کاری از پیش ببرد و ابتکار احزاب شیعه و حامیان مقاومت در دور نخست رای گیری پارلمان در روز پنجشنبه نیز موید همین واقعیت است.